Belang van data bij meten impact van nieuwe initiatieven

21 feb 2025

Sociaal arrangeren is een succesvol voorbeeld van het anders organiseren van zorg en maatschappelijke ondersteuning. Doel van de pilot is om Nijmeegse kwetsbare ouderen zo lang mogelijk thuis te laten wonen. De eerste resultaten zijn positief; de instroom naar een intramurale setting wordt vertraagd en verminderd en de ervaren kwaliteit van leven is verbeterd. Wat nog ontbrak, was inzicht in de impact van het initiatief op de inzet van professionals en op de regionale arbeidsmarkt. WZW kon daarin van betekenis zijn.

Kennis van arbeidsmarkt

WZW heeft veel kennis en expertise in huis over de regionale arbeidsmarkt van Zorg en Welzijn. Zij zet arbeidsmarktdata in om haar regionale arbeidsmarkt- en netwerkactiviteiten mee te ondersteunen. ‘Waar we tegenaan lopen’, geeft projectmanager WZW Tijn Gerrits aan, ‘is dat we vaak niet inzichtelijk hebben wat dit soort vernieuwende initiatieven voor impact hebben op de arbeidsmarkt. Terwijl dat juist zo belangrijk is gezien de maatschappelijke opgave. Nadat we de connectie met Sociaal arrangeren gelegd hadden, gaf de projectleider aan dat het meten van de arbeidsmarktimpact al lang op hun wensenlijstje stond. Alleen misten ze de data en expertise ervoor. Toen was de samenwerking zo beklonken.’

Positieve resultaten

Sociaal arrangeren werkt met de inzet van een sociaal arrangeur en het versterken van het sociaal netwerk. Concreet resultaat van de pilot: Door de inzet van de sociaal arrangeur wordt de gemiddelde periode tot opname in verpleeghuis met 7,18 maanden uitgesteld. Daarnaast blijkt dat in die periode 25 procent van die cliënten in hun thuissetting overlijdt. De instroom wordt dus niet alleen vertraagd, maar ook substantieel verlaagd. Bovendien zijn de resultaten kwalitatief gemeten. De ervaren kwaliteit van leven is verbeterd in die uitstelperiode. Huisartsen geven nu al aan dat er minder consulten zijn. Spoedopnamen nemen af en mantelzorgers voelen zich minder belast.

Data in kaart

Naast deze kwalitatieve en kwantitatieve data is WZW momenteel bezig de impact op de arbeidsinzet inzichtelijk te maken. Stap één was het in kaart brengen van de beschikbare data op drie gebieden: de inzet WMO-ondersteuning, de inzet van de sociaal arrangeur en de inzet intramuraal (instroom naar V&V). Van Gemeente Nijmegen hebben we de data van de groep 65+ers die een WMO-indicatie hebben in het betreffende gebied in Nijmegen, vertelt Jack Harmsen, arbeidsmarktexpert bij WZW. ‘Door deze binnen het project Sociaal arrangeren af te zetten tegen de ontwikkeling van WMO-huishoudelijke hulp kunnen we de verschillen blootleggen.’ Het zou bijvoorbeeld kunnen laten zien dat er twee uur meer huishoudelijke hulp nodig is bij de kwetsbare ouderen binnen het project, en bijvoorbeeld twee uur minder verpleeghulp. Een verschuiving dus in inzet van functies. Jack: ‘Dit geeft handvatten voor organisaties om hun personeelsplanning handen en voeten te geven.’

Onderbouwing

Draagt dit bij aan de transformatie naar een toekomstig zorgsysteem? ‘Ja’, antwoorden Jack en Tijn volmondig. ‘We zijn het in Zorg en Welzijn nog niet zo gewend om arbeidsmarktinspanningen te onderbouwen, terwijl organisaties juist wel behoefte hebben aan inzicht.’ Want, weet je wat de arbeidsmarktimpact is dan weet je op welke plekken je meer of juist minder mensen in welke functie nodig hebt. Ook zorgkantoren willen onderbouwing met data van initiatieven die ze financieren. ‘Nu kunnen we inzicht geven aan onze regionale netwerken hoe de arbeidsmarkt reageert op dit soort interventies. En specifiek bij het Sociaal arrangeren maak je zichtbaar wat het doet met je ondersteuningsvraag intramuraal als je de instroom daar naartoe weet te verminderen én vertragen.’

Grotere schaal

De pilot laat positieve effecten zien en springt er financieel gezien al heel mooi uit. Toch zien Tijn en Jack dat er nog winst te behalen valt als het gaat om de onderbouwing op arbeidsmarktniveau. Willen we echt de doorwerking op arbeidsmarktniveau kunnen meten, dan is het kunnen combineren van data uit verschillende bronnen nodig. ‘Openheid van data met een maatschappelijk doel en het delen ervan zou zeker van meerwaarde zijn. Uiteindelijk hopen we dit op grotere schaal te kunnen toepassen. En dat het ook in andere gebieden gebruikt kan worden. Dan kunnen we echt waarde toevoegen.’

Project Sociaal arrangeren

Sociaal arrangeren is een gezamenlijk initiatief van Sterker sociaal werk, ZZG zorggroep, NEO Huisartsenzorg, Buurtzorg, Gemeente Nijmegen en Coöperatie VGZ. Het project omvat 83 cliënten, verwezen via de betrokken huisartsen of wijkverpleegkundigen in een aantal wijken in Nijmegen. Ze zijn gekoppeld aan een sociaal werker: de sociaal arrangeur. Deze persoon is het eerste aanspreekpunt. De sociaal arrangeur inventariseert welke zorg en ondersteuning echt belangrijk zijn voor de kwetsbare oudere, deze werkt het uit in een plan, legt de lijnen, mobiliseert en zorgt dat alle activiteiten op elkaar afgestemd zijn. Het overzicht blijft zo bij de sociaal arrangeur, waardoor betere afstemming is tussen alle betrokkenen.

Meer weten over het meten van impact bij Sociaal arrangeren?

Neem gerust contact met ons op!